Thẻ: tam thuoc dao do sa pa

Thành phần bài thuốc tắm của người Dao đỏ:

Bài thuốc tắm của người Dao đỏ ở SaPa bao gồm nhiều loại cây hơn so với bài thuốc của các nhóm người Dao khác. Có thể là do kinh nghiệm sử dụng cây cỏ của họ phong phú hơn và thiên nhiên ở nơi cư trú của họ cũng có nhiều loại cây thuốc hơn. Số cây thuốc trong một bài thuốc tắm thường rất lớn, dao động từ 10 đến 120 loài, thuộc nhiều họ thực vật và dạng sống khác nhau. Trong đó, có khoảng 10 cây thuốc được coi là quan trọng nhất.

Trong bài thuốc, Sa Pa Green sử dụng một số loài trong các họ thực vật thường được người Dao đỏ ở Sa Pa sử dụng làm thuốc tắm: Họ Actinidiaceae (1 loài), Annonaceae (2 loài), Araceae (2 loài), Araliaceae (1 loài), Aristolochiaceae (1 loài), Asteraceae (2 loài), Capparidaceae (1 loài), Convallariaceae (1 loài), Cucurbitaceae (1 loài), Equisetaceae (1 loài), Euphorbiaceae (1 loài), Fabaceae (2 loài), Gesneriaceae (1 loài), Hernandiaceae (3 loài), Lamiaceae (2 loài), Lardizabalaceae (1 loài), Moraceae (3 loài), Oleaceae (1 loài), Ranunculaceae (5 loài), Rubiaceae (3 loài), Rutaceae (1 loài), Schisandraceae (1 loài), Zingiberaceae (2 loài ). Tổng cộng 39 loài.

Quy trình sản xuất chế biến thuốc tắm Dao đỏ tại Sa Pa Green

Bài thuốc tắm dựa trên một số cây thuốc cơ bản và gia giảm tuỳ mục đích sử dụng. Điều này làm cho thuốc tắm của người Dao rất đa dạng. Cây để nấu nước tắm thường dùng tươi hoặc đã làm khô. Đối với một số cây hiếm, cần dự trữ để sử dụng quanh năm thì cơ sở sản xuất chế biến thuốc Sa Pa Green phải làm khô (thường bó lại từng nắm nhỏ rồi để trên gác bếp). Ngày nay đã được triết xuất thành nước tắm đậm đặc và chất lượ tốt hơn, bảo quản được lâu và rất thuận tiện cho người dùng và vận chuyển đi xa.

Phương pháp truyền thống: Sau khi lấy đủ nguyên liệu, các cây thuốc được cho vào chảo hay nồi lớn có dung tích khoảng 50 lít, đun sôi trong nước khoảng 20 phút. Nước thuốc được đổ vào thùng gỗ lớn đủ cho một người ngồi vào (nay một số nơi thay bằng thùng nhựa). Để nhiệt độ giảm còn khoảng 50oC (hoặc có thể pha thêm nước mát vào nước cốt đặc). Với phương pháp này, hiệu suất chế phẩm chỉ đạt 10-20% chất lượng nguyên liệu thô. Trong khi đó, hệ thống sản xuất liên hoàng với nồi hơi tại Sa Pa Green cho hiệu quả lên tới 80% từ nguồn nguyên liệu khô.

Thuốc tắm dùng để chữa các bệnh đau nhức cơ, xương, khớp, cảm cúm, ngứa, táo bón, đinh nhọt; hoặc để tăng cường thể lực cho phụ nữ sau khi đẻ, hoặc người sau khi ốm. Người lao động nặng nhọc, mệt mỏi, sau khi tắm thấy cơ thể nhẹ nhõm, tinh thần sảng khoái, sức khoẻ được hồi phục. Tuỳ từng người, nếu ngâm thuốc tắm quá lâu có thể sẽ bị say thuốc và buồn ngủ. Trong trường hợp này chỉ cần nằm nghỉ hoặc ngủ một lúc sẽ hết.

Quá trình trải nghiệm tắm lá thuốc Dao đỏ tại Sa Pa Green Hotel

Ngày nay, thuốc tắm là văn hóa dân tộc và cũng là bản sắc riêng của mỗi gia đình, dòng họ trong cộng đồng dân tộc người Dao đã được lan truyền rộng khắp cả nước và được một số bộ phận người ưa dùng. Hiện nay, khu tắm khoáng nóng Phước Nhơn là một trong số ít khu du lịch tại Miền Trung đem phương thức tắm thảo mộc cổ truyền này để phục vụ khách du lịch. Công dụng của bài thuốc của người Dao là “dùng lá thuốc chế ra một loại nước tắm, lá thuốc được đun trong 30 phút sẽ cho ra thứ nước tắm màu đỏ đậm như rượu vang, có hương thơm đặc trưng của thảo mộc. Nước tắm có công dụng tốt nhất trong nhiệt độ từ 37°- 40°C. Khi ngâm mình trong bồn tắm, nước tắm nóng già sẽ làm nở các lỗ chân lông, tinh chất trong thảo dược người Dao thấm qua da thịt, đem lại những công dụng bất ngờ”. Người tắm ngâm mình vào nước thuốc trong thời gian khoảng 15-30 phút, khi thấy toát mồ hôi, tim đập mạnh và thở nhanh thì thôi. Thành phần của bài thuốc bao gồm: các loại thảo dược tác dụng tốt cho da bao gồm kim ngân, lá khế, thìa là, lá vối, long não, hoàng bá nam; các loại thảo dược tốt cho xương khớp gồm thanh táo thổ lục linh, thiên niên kiện, đào rừng, bách quản, tam huyết, tân quy, lá lốt; các loại thảo dược có tác dụng đối với đường tiêu hóa gồm sa nhân, sả, hồi, quế, thủy xương bồ, máng tang, mạn khâu tử… Sau khi tắm lá thuốc có thể sẽ lưu thông khí huyết, giảm nhức mỏi và phục hồi thể lực. Đối với phụ nữ, nước tắm với các thành phần thảo dược sẽ giúp dưỡng da, làm đẹp da, giữ độ ẩm cho da… Ngâm mình trong nước tắm nóng thường xuyên sẽ giúp cơ thể thải độc, tránh được một số bệnh như đau xương khớp, cao huyết áp, phong thấp.